Gia nhập thị trường cách đây 4 năm, Baemin là một ứng dụng nhận được sự ưa thích từ nhiều người dùng bởi cách truyền thông nhẹ nhàng đi vào lòng người. Ngoài ra, ứng dụng này cũng đã đạt được nhiều giải thưởng marketing và để lại nhiều ấn tượng tích cực trong lòng người tiêu dùng. Tuy nhiên, những thành tựu này dường như không đủ để đối phó với thực tế khắc nghiệt mà Baemin đang phải đối diện. Kinh doanh của họ không hiệu quả, thậm chí công ty mẹ đã tuyên bố “không bao giờ có lãi” tại thị trường Việt Nam. Baemin đã phải cắt giảm nhân sự và hiện tại đang có rất nhiều câu hỏi đặt ra về khả năng tiếp tục hoạt động của công ty. Ngay sau đây, hãy cùng Blog Khởi Nghiệp điểm qua những nguyên nhân đã đưa Baemin vào tình thế khó khăn này nhé!
Kinh doanh – Vận hành: Thủy triều lên và rút
Baemin gia nhập thị trường Việt Nam vào năm 2019, lúc đó, sự đầu tư vốn cho các startup đang phát triển mạnh mẽ và tình hình kinh tế đang tăng trưởng ổn định. Điều này cùng với việc công ty mẹ của Baemin “chơi lớn” khi đổ một khoản đầu tư khủng vào thị trường Việt Nam đã khiến cho Baemin trở thành một đối thủ đáng gờm trong cuộc đua với Grab và ShopeeFood. Tuy nhiên, marketing hay branding chỉ là bước khởi đầu. Những gì giữ người dùng lại với ứng dụng là quá trình Baemin quản lý hoạt động kinh doanh và vận hành dịch vụ. Về mặt kinh doanh, ban đầu vì số vốn lớn nên Baemin đã sẵn sàng giảm mức chiết khấu cho các nhà hàng để cạnh tranh với các đối thủ. Trong giai đoạn 2019 và 2020, không khó để thấy các chủ nhà hàng đăng tải các thông tin liên quan đến việc họ gia nhập “đội Baemin”. Về mặt vận hành, Baemin cũng đã sử dụng số vốn đầu tư lớn của mình để mạnh tay chi thưởng nhằm thu hút đội tài xế công nghệ và mở rộng dịch vụ của mình đến nhiều tỉnh thành. Tuy nhiên, ở giai đoạn sau này, khi thị trường trở nên khó khăn hơn và việc đầu tư vào các startup gặp nhiều khó khăn, sức mạnh ban đầu của Baemin đã bắt đầu giảm sút.
<<<Xem thêm: 5 Lý Do Khiến Bạn Thất Bại Khi Mở Quán Ăn Nhỏ
Sau đại dịch Covid-19, các chủ nhà hàng nhận ra rằng họ đã gia nhập quá nhiều ứng dụng đặt đồ ăn, và mỗi ứng dụng này đều đòi họ phải trả chiết khấu cao lên tới 15% – 20%. Điều này diễn ra trong bối cảnh giá nguyên vật liệu và nhân công tăng cao. Do đó, các nhà hàng đã phải cắt giảm các kênh ít hiệu quả và tập trung vào các kênh mang lại lợi nhuận cho họ. Baemin khi đó đã tiến hành cắt giảm đáng kể các nguồn lực cho hoạt động marketing và đã không còn đủ hấp dẫn để người dùng giữ app trong máy và sử dụng thường xuyên. Thậm chí, ở một số tỉnh thành ngoài Hà Nội và TPHCM, Baemin đã bắt đầu sử dụng đội tài xế từ các dịch vụ khác để đảm bảo quá trình giao nhận hàng, và sau đó đã hoàn toàn ngừng việc tự vận hành đội tài xế ở các tỉnh thành nhỏ để tập trung vào các thị trường lớn hơn. Quá trình vận hành một ứng dụng giao đồ ăn này trong giai đoạn ban đầu có thể được so sánh như thuỷ triều lên, nước tràn đầy và mọi người bên trong cảm thấy hạnh phúc. Chủ nhà hàng thấy doanh số bán hàng tăng, người dùng được hưởng nhiều ưu đãi, và ứng dụng dễ sử dụng. Tài xế cảm thấy “ấm ví” vì có nhiều chương trình thưởng năng suất. Các bên quảng cáo, đặc biệt là OOH cũng cảm thấy vui mừng khi có một “con cá lớn” chi tiền mạnh tay cho các biển quảng cáo lớn tại các vị trí trung tâm đắt đỏ.
Tuy nhiên, sau giai đoạn dịch COVID-19, quá trình vận hành của Baemin lúc này giống như khi thuỷ triều rút, sình lầy hiện ra và cả cát đá. Các nhà hàng cảm thấy không còn đơn trên Baemin nữa, màu áo xanh ngọc cũng đã thưa dần đi. Người dùng cảm thấy ứng dụng không còn nhiều chương trình khuyến mãi, số lượng nhà hàng giảm đi, việc đặt hàng và giao hàng trở nên khó khăn và chậm hơn do sự thiếu hụt về số lượng tài xế. Các tài xế thất vọng khi phải đi xa để lấy đơn hàng mà số lượng đơn hàng cũng giảm đi, không tạo đủ thu nhập cho họ trang trải cuộc sống. Vấn đề vận hành và kinh doanh của Baemin còn rất nhiều khía cạnh cần phải được phân tích, và không thể nêu hết trong một bài viết. Tuy nhiên, có thể rút ra một điểm quan trọng rằng, cũng giống như nhiều đối thủ lớn khác đã từng phải rời bỏ thị trường 100 triệu dân, họ đã phải chấp nhận thực tế rằng họ có thừa sự hào nhoáng và sức hấp dẫn bên ngoài, nhưng họ chưa hiểu đủ về tính thực dụng và nhu cầu của người dùng Việt Nam.
<<<Xem thêm: Những sai lầm dẫn đến mở sạp rau thất bại
Thị trường: Khi người dùng thắt chặt hầu bao
Trong năm nay, hầu hết các doanh nghiệp đều cho biết họ đang gặp khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm và dịch vụ do người tiêu dùng “thắt chặt hầu bao”. Nguyên nhân chính của sự hạn chế này xuất phát từ tình hình khó khăn trong hoạt động kinh doanh của nhiều công ty, cắt giảm nhân sự và việc kỳ vọng kinh tế trong ngắn hạn không có nhiều tích cực, làm cho người tiêu dùng càng thận trọng trong việc tiêu tiền và tăng cường đề phòng rủi ro. Thực tế này cũng tác động lớn đến các ứng dụng, trong đó có Baemin. Mặc dù dịch vụ giao đồ ăn là một nhu cầu cơ bản nhất, nhưng giao đồ ăn thì lại là một nhu cầu ở mức cao hơn.
Khi tình hình kinh tế tốt và các ứng dụng có nhiều chương trình khuyến mãi, việc đặt đồ ăn trở nên đơn giản hơn bởi vì các khoản phí giao hàng thường được giảm giá hoặc được thay thế bằng tiền khuyến mãi khủng ở đồ ăn, giúp người dùng đưa ra quyết định đặt hàng dễ dàng hơn. Tuy nhiên, trong tình hình hiện tại và khi các ứng dụng giảm thiểu chương trình khuyến mãi, người tiêu dùng bắt đầu nhận thấy rằng việc trả thêm khoảng 20.000đ phí vận chuyển và các loại phí dịch vụ có thể là một lựa chọn tốn kém hơn, trong khi họ có thể tự di chuyển đến nhà hàng để mua đồ ăn. Ngoài ra, giá bán đồ ăn trên các ứng dụng thường cao hơn so với giá tại nhà hàng, do nhà hàng phải tăng giá để bù cho khoản chiết khẩu trên ứng dụng giao đồ ăn. Do đó, trong bối cảnh người tiêu dùng hạn chế tiêu tiền và cắt giảm các nhu cầu không cần thiết, nhu cầu đặt đồ ăn nói chung sụt giảm đáng kể.
<<<Xem thêm: Những lý do khiến bạn thất bại khi mở cửa hàng túi xách
Một yếu tố khác là sau đại dịch COVID-19, rất nhiều nhà hàng đã buộc phải đóng cửa vĩnh viễn và không thể khôi phục hoạt động. Các nhà hàng còn hoạt động cũng phải cắt giảm đáng kể trong bối cảnh giá cả tăng cao, và các khoản phí hoa hồng từ các ứng dụng giao đồ ăn trở nên quá nặng nề, dẫn đến nhiều chủ nhà hàng quyết định ngừng hợp tác với các ứng dụng. Một bất lợi khác của Baemin là chỉ tập trung vào mảng kinh doanh duy nhất là giao đồ ăn. Trong khi một số dịch vụ khác như giao thực phẩm hoặc mỹ phẩm ra mắt lại chưa tạo nên ấn tượng mạnh. Điều này có thể sẽ tốt trong giai đoạn thị trường phát triển vì người dùng và các nhà hàng thấy được một đối tác giao đồ ăn có tâm và chuyên nghiệp. Tuy nhiên, trong giai đoạn khó khăn, so với các đối thủ đều là super-app (siêu ứng dụng) với rất nhiều nhánh kinh doanh có thể bù lỗ, Baemin chỉ có thể dựa vào nguồn vốn từ công ty mẹ và doanh thu từ mảng giao đồ ăn để tồn tại. Cạnh tranh từ các siêu ứng dụng trong lĩnh vực giao đồ ăn là cực kỳ ác liệt. Hầu hết các siêu ứng dụng này coi giao đồ ăn là một lĩnh vực kinh doanh có thể tạo lợi nhuận từ nhiều phía: phí hoa hồng từ nhà hàng (15% – 20%), phí hoa hồng từ tài xế (20% – 30%), phí nền tảng/dịch vụ thu từ người dùng (2.000đ – 5.000đ/đơn hàng), chưa kể giúp tối ưu năng suất của đội xế và gắn chặt người dùng với dịch vụ hơn. Dù ở giai đoạn trước hoặc sau đại dịch COVID-19, các siêu ứng dụng vẫn luôn tập trung vào thị trường giao đồ ăn, làm cho cuộc cạnh tranh trong lĩnh vực này trở nên cực kỳ khốc liệt đối với Baemin.
<<<Xem thêm: Mở quán cháo dinh dưỡng: những lý do khiến bạn đóng cửa
Bối cảnh kinh doanh và đầu tư của giới startup: Mùa đông gọi vốn
Một cái “đen” khác đối với Baemin và các startup trong giai đoạn hiện nay là họ phải đối mặt với một cú đấm kép. Cú đấm đầu tiên là cách đây vài năm, khi các startup với mô hình tăng trưởng người dùng bất chấp, mở rộng kinh doanh quá nhanh chóng, như WeWork và Airbnb, bắt đầu gặp khó khăn và đối diện với nguy cơ phá sản. Ngay cả đối với các doanh nghiệp thành công và được công nhận là “siêu kỳ lân” khi lên sàn như SEA (tập đoàn mẹ của Shopee) và Grab thì giá trị vốn hóa của họ cũng có lúc giảm xuống đến một phần ba so với đỉnh điểm. Điều này đã khiến các quỹ đầu tư mạo hiểm trở nên kỹ tính hơn và không còn ưa thích hình thức “đốt tiền”. Bây giờ, các quỹ đầu tư đều đang yêu cầu các startup phải đề xuất một lộ trình có lợi nhuận sớm hơn trong tương lai và không sẵn lòng đầu tư vào cho các startup không có cốt lõi kinh doanh tốt mà chỉ chăm chăm đổi tiền lấy thị phần.
Cú đấm thứ hai đến từ tình hình thị trường khó khăn và việc lãi suất tăng cao tại các ngân hàng theo lực kéo từ Mỹ. Điều này đã làm giảm nguồn cung cấp vốn cho các hoạt động đầu tư mạo hiểm. Kết quả là, các quỹ đầu tư bây giờ chỉ quan tâm đến các sản phẩm thực sự xuất sắc và có lợi nhuận rõ ràng, chứ không còn dựa nhiều vào kỳ vọng thị trường hay tăng trưởng nóng nữa. Tình hình này, cùng với triển vọng kinh doanh không mấy sáng sủa, đã khiến Baemin khó duy trì nhận tiếp vốn từ công ty mẹ và từ các quỹ đầu tư mạo hiểm. Nếu xem xét trong bối cảnh 2019-2020, việc Baemin thu hút vốn vài chục triệu USD cho hoạt động tại Việt Nam có thể coi là khả quan. Tuy nhiên, với tình hình hiện tại, vài triệu USD cũng là một bài toán khó.
Thảo luận về sự thất bại của một doanh nghiệp thì khá dễ, đặc biệt là khi kết quả đã quá rõ ràng. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường hiện tại, hầu hết các doanh nghiệp đều đối mặt với nhiều thách thức và không có tương lai sáng sủa. Do đó, doanh nghiệp nào còn tồn tại được đều là kết quả cho sự nỗ lực phi thường của đội ngũ, sự lanh lẹ trong quản lý của các nhà lãnh đạo, hoặc thậm chí cả may mắn từ thị trường. Blog Khởi Nghiệp hy vọng rằng Baemin sẽ vượt qua những khó khăn này sớm và hình ảnh các anh shipper áo xanh ngọc sẽ sớm phủ lại trên các con phố.
<<<Xem thêm: Top 4 lý do khiến bạn thất bại khi mở shop hoa tươi hiện nay
